Projektowanie użytecznych serwisów dla dzieci

Pro­jek­to­wa­nie uży­tecz­nych ser­wi­sów dla dzie­ci

Z kom­pu­te­ra korzy­sta 70% dzie­ci w wie­ku 4–14 lat, z tego 20%
z Inter­ne­tu. Zadba­nie, aby stro­ny skie­ro­wa­ne do bar­dzo mło­dych użyt­kow­ni­ków były uży­tecz­ne i speł­nia­ły ich wyma­ga­nia jest tak samo istot­ne jak przy­pad­ku stron dla doro­słych. Moż­li­we, że istot­niej­sze. Pro­jek­to­wa­nie stron dla dzie­ci jest trud­niej­szym zada­niem – jest to spo­wo­do­wa­ne fak­tem, że dzie­ci maja dużo mniej­sze doświad­cze­nie zwią­za­ne z Inter­ne­tem i dopie­ro uczą się, w jaki spo­sób dzia­ła to medium a ich mode­le men­tal­ne są w trak­cie roz­wo­ju. Pomi­mo prze­świad­cze­nia więk­szo­ści doro­słych, że dziec­ko jest mistrzem tech­no­lo­gii i da sobie radę z każ­dym ele­men­tem na stro­nie, tak wca­le nie jest. Dzie­ci nie są tak cier­pli­we jak doro­śli. Ser­wis zbyt skom­pli­ko­wa­ny, trud­ny w obsłu­dze
i nie­in­tu­icyj­ny spra­wi, że mogą się szyb­ko znu­dzić i zre­zy­gno­wać
z korzy­sta­nia ze stro­ny.

Dzie­ci są nie­zwy­kle cie­ka­we świa­ta (co czę­sto widać w for­mie tysię­cy pytań dzien­nie w kie­run­ku doro­słych o ota­cza­ją­cy ich świat). Potrze­bu­ją tre­ści, któ­re pobu­dza­ją ich cie­ka­wość, skła­nia­ją do zaba­wy
i śmie­chu, są kolo­ro­we i uroz­ma­ico­ne gra­ficz­nie. Bar­dzo pozy­tyw­nie odbie­ra­ją ani­ma­cje i dźwię­ki na stro­nie. Naj­młod­si uwiel­bia­ją zaba­wę, co moż­na wyko­rzy­stać dostar­cza­jąc im narzę­dzi w posta­ci gier i łami­głó­wek. Dzie­ci są tak nasta­wio­ne na roz­ryw­kę, że cie­ka­wym zaję­ciem może być dla nich nawet wędro­wa­nie mysz­ką po stro­nie inter­ne­to­wej, w poszu­ki­wa­niu ukry­tych ele­men­tów lub po pro­stu oglą­da­nie zmian kształ­tu czy kolo­rów kur­so­ra. Takie spo­so­by wyko­rzy­stu­je na przy­kład por­tal Uli­cy Sezam­ko­wej  http://www.sesamestreet.org/ zachę­ca­jąc naj­młod­szych do prze­glą­da­nia witry­ny pro­po­nu­jąc zaba­wę, w któ­rej kur­sor mysz­ki zmie­nia się na wie­le prze­róż­nych spo­so­bów pod­czas wędrów­ki po stro­nie.

Miga­ją­cy kur­sor i inne uroz­ma­ice­nia powo­du­ją że stro­na Sesa­me Stre­et jest atrak­cyj­na dla naj­młod­szych

Cie­ka­wym przy­kła­dem jest ukry­cie w nie­ty­po­wych miej­scach kli­ka­nych ele­men­tów na stro­nie pisar­ki J. K. Row­ling http://www.jkrowling.com/. Nie­ste­ty, poza moż­li­wo­ścia­mi świet­nej zaba­wy w odszu­ki­wa­nie (poprzez kli­ka­nie) zaka­mu­flo­wa­nych na stro­nie tre­ści, por­tal nie jest prze­my­śla­ny pod kątem uży­wa­nia go przez dzie­ci.

Na stro­nie J.K. Row­ling aż roi się od ukry­tych ele­men­tów, któ­re trze­ba odna­leźć, by klik­nąć i dotrzeć do cie­ka­wej tre­ści.

Trze­ba pamię­tać, że dzie­ci bar­dzo chęt­nie dosto­so­wu­ją do swo­ich potrzeb i upodo­bań róż­ne ele­men­ty stro­ny. Róż­ne­go rodza­ju per­so­na­li­za­cje inter­fej­su takie jak usta­wia­nie tła pul­pi­tu, ulu­bio­nych ikon czy wła­snych sza­blo­nów są przez nie rów­nież trak­to­wa­ne jako ele­ment dobrej zaba­wy.

Nie­lsen w swo­im bada­niu wska­zał, że dzie­ci uwiel­bia­ją róż­ne­go rodza­ju meta­fo­ry i sym­bo­le: obraz­ki poko­jów, mapy 3D i inne spo­so­by na symu­lo­wa­ne śro­do­wi­ska. Jed­nak te ele­men­ty muszą być szcze­gól­nie dobrze zapro­jek­to­wa­ne, w taki spo­sób, by ich zna­cze­nie było oczy­wi­ste
i jasne dla naj­młod­szych.

Nawi­ga­cja

Pod­czas kon­struk­cji stro­ny nale­ży zadbać o intu­icyj­ną nawi­ga­cję, ponie­waż naj­młod­si czę­sto się w niej gubią. Jest to spo­wo­do­wa­ne tym, że idea sys­te­mu nawi­ga­cyj­ne­go nie zosta­ła jesz­cze przez nie zro­zu­mia­na
i dopie­ro muszą się jej nauczyć. Nale­ży pamię­tać, że nawi­ga­cja powin­na być tak pro­sta, jak to jest tyl­ko moż­li­we – naj­le­piej jed­no­po­zio­mo­wa. Jed­nym z głów­nych pro­ble­mów nawi­ga­cyj­nych, z któ­ry­mi spo­ty­ka­ją się dzie­ci, to sła­be roz­róż­nie­nie odno­śni­ków wewnętrz­nych od tych pro­wa­dzą­cych na zewnątrz ser­wi­su. Jest to istot­ne w momen­cie gdy
w witry­nie utwo­rzo­no część skie­ro­wa­ną tyl­ko dla dzie­ci i do niej wpro­wa­dzo­no odno­śni­ki do „doro­słej” wer­sji stro­ny. Dzie­ci mogą nie wie­dzieć dla­cze­go nagle opu­ści­ły swo­ją sek­cje. Mło­dzi użyt­kow­ni­cy uży­wa­ją przy­ci­sku „wstecz” czę­ściej, niż kli­ka­ją na logo stro­ny głów­nej. Jak wcze­śniej wspo­mnia­no, dzie­ci eks­plo­ru­ją ele­men­ty stro­ny, stąd też nie mają pro­ble­mów z kli­ka­niem w lin­ki nawet, gdy te nie są pod­kre­ślo­ne. Koniecz­ne jest jed­nak prze­ka­za­nie wizu­al­ne­go bodź­ca, gdy na dany ele­ment najeż­dża kur­sor myszy – oprócz zmia­ny kur­so­ra, dany ele­ment tak­że powi­nien zare­ago­wać zmia­ną sta­nu.

Prze­wi­ja­nie stron

War­to zauwa­żyć, że naj­młod­si zazwy­czaj nie prze­wi­ja­ją stron inter­ne­to­wych (robią to dużo rza­dziej niż doro­śli). Nawet jeże­li pod­czas bada­nia wspo­mi­na­no im o moż­li­wo­ści prze­wi­ja­nia, rzad­ko kie­dy z niej korzy­sta­ły. Wyni­ka z tego, że opty­mal­nie wszyst­kie istot­ne ele­men­ty stro­ny powin­ny znaj­do­wać się nad prze­ła­ma­niem stro­ny.

Infor­ma­cje tek­sto­we i język

To może zdzi­wić, ale dzie­ci chęt­nie zapo­zna­ją się z instruk­cja­mi – jed­nak trze­ba pamię­tać, że cią­gle jesz­cze nie osią­gnę­ły bie­gło­ści w czy­ta­niu
i rozu­mie­niu tek­stu. Waż­ne jest, by instruk­cje były napi­sa­ne
z uwzględ­nie­niem ich nie­peł­nych umie­jęt­no­ści i były dosto­so­wa­ne do ich wie­ku . Naj­młod­si wolą duże lite­ry, dla­te­go pod­czas two­rze­nia stro­ny lepiej wybrać czcion­kę o wiel­ko­ści 14 pik­se­li i ulu­bio­ną czcion­ką są sty­le komik­so­we. Dobrze jest podzie­lić tekst na jak naj­wię­cej mniej­szych czę­ści, co uła­twi jego przy­swo­je­nie.

Jeże­li cho­dzi o układ tre­ści, to istot­ne jest, aby był on uprosz­czo­ny i nie wyma­gał wysił­ku poznaw­cze­go u dzie­ci w celu zro­zu­mie­nia zależ­no­ści mię­dzy poszcze­gól­ny­mi ele­men­ta­mi infor­ma­cyj­ny­mi. Nale­ży zatem uni­kać porów­nań tabe­la­rycz­nych, dłu­gich list i ogól­nie prze­ła­do­wa­nia infor­ma­cyj­ne­go. Waż­na jest tutaj odpo­wied­nia przej­rzy­sta struk­tu­ra
z zacho­wa­niem hie­rar­chii wizu­al­nej.

Rekla­my

Koniecz­ny jest wywa­żo­ny dobór reklam w ser­wi­sach dla dzie­ci. Naj­młod­si nie roz­róż­nia­ją tre­ści komer­cyj­nych od wła­ści­wej tre­ści stro­ny i kli­ka­ją
w nie rów­nie chęt­nie, jak w inne ele­men­ty stro­ny.

Z uwa­gi na dużą podat­ność dzie­ci na rekla­mę wąt­pli­wość wzbu­dza pre­zen­to­wa­nie tre­ści mar­ke­tin­go­wych przy­go­to­wa­nych przez doro­słych w ser­wi­sach dla dzie­ci.

Pod­su­mo­wa­nie

W ramach posu­mo­wa­nia – przed­sta­wia­my tabel­kę zbior­czą stwo­rzo­ną przez Nie­lsen Gro­up, w któ­rej  przed­sta­wio­ne są infor­ma­cje o tym, któ­re ele­men­ty są lubia­ne przez użyt­kow­ni­ków w róż­nym wie­ku, a któ­re nie.

Źró­dło: http://www.useit.com/alertbox/teenagers.html

Zabaw­ne, inte­re­su­ją­ce, pocią­ga­ją­ce, użyt­kow­ni­cy łatwo się do tego ele­men­tu dosto­su­ją.

Użyt­kow­ni­cy mogą cenić sobie takie ele­men­ty, ale nad­uży­cie ich może spo­wo­do­wać pro­ble­my.

Użyt­kow­ni­cy nie lubią tych ele­men­tów, nie uży­wa­ją ich, uwa­ża­ją że są trud­ne w uży­ciu.

Jak widać upodo­ba­nia róż­nych grup wie­ko­wych są zupeł­nie inne. Pro­jek­tu­jąc, nale­ży zasta­no­wić się, czy na pew­no, wśród odbior­ców witry­ny nie znaj­dą się dzie­ci oraz zde­cy­do­wać, czy nie powin­no mieć to wpły­wu na budo­wę i zawar­tość  ser­wi­su. Dzie­ci wolą ani­ma­cje i efek­ty dźwię­ko­we, lubią bawić się i szu­kać roz­ryw­ki. W póź­niej­szym wie­ku pre­fe­ren­cje się zmie­nia­ją. Doro­sły jest mniej zain­te­re­so­wa­ny zaba­wą,
a bar­dziej zdo­by­wa­niem infor­ma­cji, nie chce tra­cić cza­su na poszu­ki­wa­nia inte­re­su­ją­cych go tema­tów, woli sku­pić się na szyb­kim i sku­tecz­nym dotar­ciu do inte­re­su­ją­cych go zagad­nień.
Zro­zu­mie­nie jest klu­czem: nie zaczy­naj pro­jek­to­wa­nia dla dzie­ci, jeśli ich nie kochasz.

Źró­dła:

http://www.internetstats.pl/index.php/2009/07/cele-korzystania-z-komputera-wsrod-dzieci-w-wieku-4–14-lat-smgkrc-maluchy/

http://www.useit.com/alertbox/children.html

http://www.useit.com/alertbox/teenagers.html

https://www.msu.edu/~graceb/atw/ezine/)

http://www.webcredible.co.uk/user-friendly-resources/web-usability/testing-children.shtml

http://www.archimuse.com/mw2003/papers/arseneault/arseneault.html

Ania i /KUBA:)